Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Рауль Ҳаџьымба Аҧсны Актәи Ахада Владислав Арӡынба игәалашәара ахәылҧаз аҟны иқәгылара

Акыр иаҧсоу аҩызцәа!

Сынтәа ҳара иазгәаҳҭоит ҳажәлари ҳҳәынҭқарреи рҭоурых аҟны акрызҵазкуа ахҭыс – 70 шықәса ҵуеит иналукааша аполитикатә, аҳәынҭқарратә усзуҩы, аҵарауаҩ ду, аҧсуа ҳәынҭқарра ашьаҭаркҩы Владислав Григори-иҧа Арӡынба диижьҭеи.

Владислав Арӡынба – ихаҭаразы зыда ыҟам, Аҧсны аҭоурых аҿы зцәырҵра епохак иаҩызахаз аӡә иоуп уҳәар алшоит. Аполитик, адипломат ипрофессионалтәра аҳаракыра, ҧсабарала иҟазшьа аҷыдарақәа - иморалтә, игәаҕьратә ҟазшьа иабзоураны уи илшеит илахьынҵахаз аҭоурыхтә миссиа анагӡара – иара иакәхеит ҳазҭагылоу аамҭазтәи аҧсуа ҳәынҭқарра аҧҵаҩы.

Иҧсҭазаара зегьы ижәлар рымаҵ аура иазикит иара. Аҭоурыхи, акультуреи, ажәытәӡатәи хеҭҭаа рдини аҟәшаҿы иеицырдыруа кавказҭҵааҩы, кавказаа рфольклори атрадициатә дини рдырҩы, иналукааша аспециалист иаҳасабала аҭҵаарадырраҿы аҳаракыра дуқәа рҟынӡа днаӡеит. Аха ари ганрацәала иеибарку ихаҭара аганк ауп. Хара имгакәа, Арӡынба политикк иаҳасабала адунеи зегьы деицырдыруа дҟалеит. Арӡынба иҟазшьа иалан, азныказы иузеиламгӡошәа иубо, аинтеллигент иашеи иара убри аан уамашәа ажәлар ирзааигәази ауаҩы иҟазшьатә ҷыдарақәа. Арӡынба иҧсадгьыли уи иадҳәалаз зегьи рышҟа ибзиабара ҳәаа амамызт. Уи иҧсҭазаара ааидкыланы аҧсуа жәлар рпатриот, рҵеи иаша дшыҟазаракәу, изҿыҧшыша ак акәны имҩаҧысит. Иахьагьы аҵас, ахатәы бызшәа, Аҧсадгьыл ашҟа абзиабара шыҟоу атәы ианалацәажәо, абиҧара қәыҧшқәа Владислав ихьӡ рҳәоит, ҿырҧшыгасгьы дрымоуп.

1992-1993 шш. Аҧсны жәлар рџьынџьтәылатә еибашьраан иргаз аиааираҿы

Арӡынба ироль ахә ашьара уадаҩуп. Усҟан, Аҧсны жәлар рҭоурых аҿы акрызҵазкуа ахҭысқәа анымҩаҧысуаз даҭахын здырра ҳаракыз, агәаҕьра змаз аҧхьагылаҩ иаша. Убас иҟаз ҧхьагылаҩны дҳазцәырҵит Владислав Арӡынба.
Арӡынба ҧымкрада дрылахәын Аҧсны аҭоурых аҿиара хаха анырра азҭоз акрызҵазкуаз ахҭыс дуқәа. Абри аҭагылазаашьаҿы ицәырҵит амилаҭтә-хақәиҭратә қәҧара иахагылараны иҟаз, аҧсуа жәлар Қырҭтәыла ампыҵахаларатә политикеи уи аибашьратә авантиура иалазгалоз ирцәызыхьчаз, иеиқәзырхаз, иналукааша аҧхьагылаҩ иҟазшьақәа.

Иџьаушьартә иҟоуп Арӡынба ихаҭара амҽхак ари ауаҩы ижәҩа иқәҳаз аидара хьанҭа амҽхаки ахьеиқәшәаз. Ари аидара ашьҭыхра уаҩы илшоит ҳәа агәрагара уадаҩын. Убасҟантәи аамҭазтәи ахҭысқәа анысшәо-ианыззо, есааира агәра зго салагоит Владислав хыхьынтә Анцәа даҳзааишьҭит ҳәа.

Раҧхьа иргыланы – Арӡынба аиааира шаҳгоз ала агәра ҳиргеит, ихымҩаҧгашьала милаҭтә ҧхьагылаҩны машәырла дшыҟамлаз ырҵабыргуа. Милаҭрацәала иеилаз аҧсуа жәлар раҧхьагылаҩ ибжьы раҳаит азы хацәнмырха игылеит, афырхаҵареи апатриотизми аарҧшуа. Владислав Григори-иҧа Аҩада Кавказтәи аиашьаратә жәларқәа рышҟа иҟаиҵаз ааҧхьара иалшаз рацәоуп хатәгәаҧхаралатәи ацхыраара ашьақәгылараҿы. Ҳара иаҳхашҭӡом иахьагьы раҧхьатәи аибашьцәа ацхырааразы ашьха ихыҵны Гәдоуҭа ианалалаз амш. Аӡәи-аӡәи иеибырҳәоз ари ажәабжь ҳамчқәа ҩбартәит усҟан».

Арӡынба уинахысгьы ҷыдала хшыҩзышьҭра аиҭон ҳашьцәа хатәгәаҧхарала иҟарҵаз ацхыраара. Уи иқәгылараҿы иҳәон: «Аҧсны жәлар Ҳаҧсадгьыл, Аҧсны аҳәынҭқарра ампыҵахалара згәы иҭазкыз ирҿагыланы ақәгылара рылшеит. Иҧшьоу ари ақәҧараҿы ҳара аиааира агара ҳалшаӡомызт Аҩада Кавказтәи аиашьаратә жәларқәа иҳарҭаз ацхыраара акәымзар».

Владислав Григори-иҧа иҟаиҵаз анапхгарала Аҧсны жәлар аиаара агара рылшеит иҳадыргалаз ашьаарҵәыратә еибашьраҿы.

Цәыббра 30, 1993 ш. – Аҧсны Аиааиреи Ахьыҧшымреи Рымш ҳара ҳзы Владислав Арӡынба ихьӡ иадҳәалоуп. Иара ихьӡ иадҳәалоуп 1994 ш. ирыдыркылаз Аҧсны Аконституциа. Владислав ихьӡ ҳацхраауан ҳара иуадаҩыз аибашьрашьҭахьтәи аҧсҭазаара амыҟәмабарақәа риааираҿы.
Арӡынба агәра игон хьаҳәа-ҧаҳәада игәҭакы шынаӡо ала, ихьыҧшым Аҧсуа ҳәынҭқарра аҧҵара шалшо. Уи агәрагара рылаиҵеит зегьы; ҳара, Аҧсны ауааҧсыра ҳаиҧш, хара уи анҭыҵ инхозгьы. Иара ихы-иҧсы, иҧсҭазаара зегьы ижәлар ирзикит.

Владислав Григори-иҧа Арӡынба хәажәкыра 4, 2010 ш. иаалырҟьаны иҧсҭазаара иалҵра Аҧсны ахи-аҵыхәеи рцәа иҭанарӡыӡеит, агәырҩа ду рынаҭеит, гәыхьрала ирыдыркылеит ари ахҭыс Аҩада Кавказтәи аиашьаратә республикақәагьы.

Аха Владислав Арӡынба иидеиқәа иахьагьы рыҧсы ҭоуп, актуалра рылоуп. Урҭ аҧсуа ҳәынҭқарра, аҧсуа жәлар хра злоу идеологиатә уасхырны ирзышьҭоуп. Абри зегьы ҳазҭагылоу аамҭазтәи аҧсуа ҳәынҭқарра аҧҵаҩы ҧсра-ӡра зқәым иҵакы атәы аҳәоит.

Иахьа ҳара иҳалшо зегьы ҟаҳҵароуп Владислав иҭынха аиқәырхаразы. Агәра згоит уи ҳаҭырла аамҭақәа ирылганы анагара ҳалшап ҳәа, шәаргьы ҳаргьы ҳаиашьара еиқәырханы, игыло абиҧарақәа рымадара ҳалшап ҳәа.

Рыхьӡ кашәара ақәымзааит Аҧсны ахақәиҭра зхы ақәызҵаз афырхацәа!

Аҭынчра, Анасыҧ, Аизҳазыҕьара азеиҕьасшьоит Ҟарачы-Черқьестәыла аиашьаратә жәлар!