Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Пицунда, рашәара 25, 11.00

Ҳаҭыр зқәу пицундаа!

Рашәарамза 9 рзы ҳазҭоу ашықәсазы, Гагра араион активи ауаажәларреи рҧылараан сықәгылараҟны сара ажәа шәысҭеит шәареи ҳшеиҧыло иаартны ҳаицәажәарц азы. Агәра жәгарц сҭахуп, иҟаҵам макьана ишырацәоугьы, иҟоу иеиуеиҧшым ацәажәарақәа срыцәшәаӡом.

Пицунда – Аҧсны адунеи аҿы иеицырдыруа, уи ахаҿра зныҧшуа курортуп. Иара алшара дуӡӡақәа амоуп, аха рыцҳарас иҟалаз, инагӡаны ахархәара рымаӡам. ,p>Сара иҟасҵаз адҵала аҭыҧаҟны аҭагылазаашьа аҭҵааразы аусуартә гәыҧ аҧҵан – уи шәара иҟашәҵаз аҧшьгаралоуп ишыҟалаз. Аусуратә гәыҧ Пицунда иҟоу аҭагылазаашьа аҧсахразы аусура иалагараны иҟоуп, аха уи иаанагаӡом иара зегьы алшоит ҳәа. Убас ишыҟоугьы аҭагылазаашьа аҧсахразы зыда ҧсыхәа ыҟам аусхкқәа рымҩаҧгара, хымҧада, иҳалшоит.

Аҭагылазаашьа, ишыҟоу атәы ҳҳәозар, угәы канажьыртә иҟоуп. Ара ақалақь ахадеи егьырҭ иқәгылози ирҳәаз маҷӡам. Аха сара иҟоу апроблемақәа ртәы бзианы и здыруеит, урҭ рыӡбарагьы ҳаҿуп. Иҟоуп ацәажәарақәа рацәаны, аха рыцҳарас иҟоу, иҟаҵоу макьана иазхаӡом.

Иаартны исҳәоит: иахьа афинанстә цхыраара аганахьала ҳзықәгәыҕуаз макьана иҟаӡам. Аӡәырҩы уи сара изӡоит ҳәа ргәы иаанагоит. Сара иҟоу шыҟоу иаартны исҳәоит, акгьы сҵәахӡом.

Иҟоуп Урыстәылатәи Афедерациа аҟнытә афинанстә цхыраара иадҳәаланы ауадаҩрақәа. Уаанӡа акыр аамҭа иеилаганы ишьақәдыргылоз апроекттә-харџьынҵатә документқәа иахьа, хымҧада, еилыкка разырхиара аҭахны иҟалеит.

Сара салацәажәахьеит уаанӡа иҟаз агхақәа ртәы. 10-15 млн мааҭ рыла инагӡатәыз аусурақәа рыҟны апроект-харџьынҵатә документқәа рыҟны иадырбон 100 млн инареиҳаны. Шьҭа шәахәаҧш, Гагра аӡымҩангара инадҳәаланы ишьақәгыло аҭагызаашьа уи иақәаҳхарџьыз аҧара ашьҭахь – уи ҳара ҳҧара акәӡам, урыстәылатәи ацхырааҟнытә ауп. Ҳара ҳҩызцәа шәоуп ҳәа заҳхәо ауаа амц иҳамжьароуп.

Уи адагьы, ҳара иҳамоу алшарақәа ҳхы иаҳархәароуп, уи ҳаналацәажәо иҧышәарччо, агәра зымгогьы ыҟоуп, аха урҭ хымҧада иҳамоуп. Ҳнапы нарымҵакуа аҳәара ҳаҟәыҵроуп знымзар-зны. Ҳагәра дҳаргароуп иааҳакәыршаны иҟоугьы. Уи иахьа ҳалагароуп Урыстәыла иаҳнаҭо ацхыраара ииашаны ҳхы иархәаны. Урҭ алшарақәагьы маҷӡам.

Ҳуаажәларраҟны аоппозициатә знеишьақәа ыҟоуп, ус иагьыҟазароуп. Аха урҭ зегьы қәнагала имҩаҧысуазароуп. Гагра араион 1,3 млрд мааҭ азоужьхоит анаҳҳәо, уи аҭакс урҭ аҧарақәа ахьынтәааиго зимҳәои рҳәоит. Урҭ аҧарақәа урыстәылатәиқәоуп, сџьыба иҭызымгаӡеит. Ҳара ҳҳәынҭқаррагьы, рыцҳарас иҟалаз, макьана иамаӡам ус аҧарақәа. Ижәдыруазарц сҭахуп: урҭ рахьтә акыр Пицундаҟа ишдәықәҵахо аӡиа Инкьыт, амҩақәа, аӡымҩангара, ахәышәтәырҭақәа, ахәыҷбаҳчақәа уҳәа уб. егьырҭ ирыдҳәалоу азҵаарақәа рыӡбаразы. Ҳаилышәкаар сҭахуп: иаразнак апроблемақәа рыӡбара ҳалшаӡом. Аха арҭ аҧарақәа иаартны, ишақәнагоу еиҧш ауаа рҟынӡа инаӡартә иҟаҳҵоит. Даҽакала знеишьа ҟамлароуп.

Иахьазы афымцатә станциа маҷқәеи аихшаратә каҭақәеи реиҭашьақәыргылара, Гагреи Пицундеи убрахь иналаҵаны, иазоужьхоит 733 млн мааҭ. Арҭ аҧарақәа ииашаны ҳхы иаҳархәароуп, абра иазҧхьагәаҭатәуп ҷыдала афымцамчы асистемазы еиҳа акрызҵазкуа аиҭашьақәыргылара.

Иааидкыланы Гагра араион акурорт-туристтәи еиҭашьақәыргыларақәа ирзоужьхоит 446 млн мааҭ, Гагра араион аӡымҩангаразы – 350 млн, егьырҭ араионқәа зегьы рыҟны – 1 млрд 135 млн мааҭ.

Алифтқәа раахәареи рышьақәыргыларази - 10,1 млн мааҭ, ахәыҷбаҳча аиҭашьақәыргыларазы 122 млн мааҭ, ( 2015 ш. – 72 млн мааҭ, 2016 ш. – 50 млн мааҭ.), иара убас ҷыдала акрызҵазкуа акәны иҟоуп Пицунда аӡынмҩагагатә система, уи иазоужьхоит 136 млн мааҭ – аӡиа Инкьыт инадҳәаланы аусурақәа рзы (2016 ш. – 40 млн, 2017 ш. – 90,6 млн) уи инацҵаны 4 млн мааҭ дәықәҵахоит агидротехникатә агидрологиатә, анышәтә, агроҳауатә лшарақәа реиҕьтәра иадҳәалоу аусурақәа рымҩаҧгаразы. Абасала, ҩышықәса рыҩныҵҟала аӡиа Инкьыт инамаданы иҟоу ауадаҩрақәа ҳаӡбароуп.

Арҭ аҧарақәа хымҧада иҟалоит. Аха урҭ ииашаны ахархәара рыҭатәуп. Сара апроект-харџьынҵатә документқәа реиқәыршәара знапы иану иеилыркаар сҭахуп уаанӡа иҟаз аилагарақәа шалыҳмыршо. Иаҳдыруеит, иҳаҩсыз ашықәсқәа рзы знеишьақәас иҟаз: апроект-харџьынҵатә документқәа рыҟны ацифрақәа ирзырҳаны иазгәарҭон, ирыҧшаауан аусурақәа рымҩаҧгаразы уи алшарақәа змамыз аргыларатә еиҿкаарақәа, урҭ аиҿкаарақәа қьырала аусура иаладыргон – абри инақәыршәаны аргыларатә усура иацәыхароу ауаа рнапы алакын.

Абри ауп иҟалаз пицундатәи ачазауад аҟны. Сара арҭ аматериалқәа шьҭыхны срыхәаҧшит. Аргыларатә ус знапы ианырҵада? Иарбан ҧарақәоу хархәара зыҭатәыз? Шаҟа ақәхарџьтәыз аргыларатә ус?

Аха ас иахьыҟоу Пицунда мацара акәӡам. Абас иҟоуп шамахамзар, ачазауадқәа зегьы рыҟны. Ирацәоуп ирықәхарџьу ачазауадқәа аус руларц азы. Амыругақәа аахәан, арахь иахьа урҭ азауадқәа аус руӡом.

Изныхыз аҳәынҭқарра аҧарақәа, аурыс ҧарақәа? Ҳауаажәлар ржьаразоума?

Иахьа ачаӡра иаҿу еиҳарак акоммерциатә еиҿкаарақәа роуп. Ус анакәха, ари аусура дара аҿызар еиҳа иеиҕьзар, аҧарақәа аҳәынҭқарра аусқәа рыҟны даҽа хырхарҭак рыҭатәызар.

Сара ара Пицунда иадҳәаланы иҟоу ауадаҩрақәа ртәы саҳаит, иазгәасҭаргьы сҭахуп: ииашоуп, ақалақь аҟны асоциалтә- економикатә ҭагылазаашьа ҽеиӡам. Наплакқәак роуп Пицунда иҟоу аҧҟарақәа ирықәшәо. Убри аан Пицунда аизҳазыҕьаразы алшара дуқәа змоу ақалақьқәа ируакуп. Урҭ алшарақәа атуристтә сфераҟны иҟоуп, урҭ реиқәырхарази рырҿиарази Пицунда еиқәҳархароуп. Ари Аҧсназеиҧш адунеи зегьы азы зеиҧш ыҟам ҭыҧуп. Ас хыда азнеира аҧхьаҟатәи абиҧарақәа иҳанарыжьраны иҟаӡам.

Сара исҳәахьеит, Аинвестициатә программаҟны иазгәаҭоуп Пицунда аҿиаразы аҧаратә хархәагақәа. Урҭ ииашаны ахархәара рыҭахар, иҟоу ауадаҩрақәа акыр рыӡбара алыршахоит. Аха имаҷымкәа афинанстә цхыраара шазгәаҭоугьы урҭ апроблемақәа зегьы рыӡбара алшаӡом. Ахатәы халашәалахәқәа рышьҭыхра шымҩаҧгатәу иазхәыцлатәуп.

Уи азы алшарақәа ыҟоуп. Ара сара саҧхьа иқәгылаз анапхгаҩы иҳәеит ацифрақәа рыҽшырыҧсахыз. Хымҧада, ацифрақәа, шьаҭанкыла рҽырыҧсахит. Аҿырҧштәы аазгоит. 2014 ш. лаҵарамзеи-рашәарамзеи рзы «Акурорт Пицунда» аҧсшьарҭаҩынқәа рыҟны зыҧсы зшьоз рхыҧхьаӡара 1953-ҩык рҟынӡа ыҟазҭгьы, уи аамҭазы 2015 шықәсазы 5424 рҟынӡа ихалеит. 278 % иазҳаит. Аӡәы-мышкы ҳәа аҧхьаӡарала: 2014 ш. лаҵарамза-рашәарамзанӡа – 18607-ҩык, 2015 ш. лаҵарамза-рашәарамзанӡа – 45271-ҩык. 243 % иазҳаит. Ашәҟәы иҭагалоу аҧсшьаҩцәа зхала иааз, зхала зыҧсшьара напынҵала ахәҧса ахызшәаауа 2014 ш. зынӡа 62 – ҩык ыҟан, 2015 ш. – 3417-ҩык. Ас еиҧш ацифрақәа реиҟарамра ааҧшит сынтәа ишақәнагоу ала агәаҭарақәа, ашәҟәы рҭагаларақәа рымҩаҧгара ҳахьалагаз, аҧарақәа џьоукы рџьыбақәа рахь акәымкәа абиуџьет ахь ашьҭра ахьалҳаршаз иабзоураны. Ҵыҧхи сынтәатәи ашықәси «Акурорт Пицунда» ашәахтә хыҧхьаӡаларҭақәа ахьынӡеицәыхароу убартә иҟоуп. Убас 2014 шықәса актәи азбжазы (рашәарамза 30 рҟынӡагьы) абиуџьет иахыҧхьаӡалаз ашәахтәқәа 4,3 млн рҟынӡа, урҭ рахьтә 3,2 млн мааҭ роуп иршәаҵәҟьаз. 2015 ш. рашәарамза 18 рзы иахыҧхьаӡалоуп иагьыршәеит 7,6 млн мааҭ. – даҽа. иаҳҳә. ҩынтәи бжаки иреиҳаны. Абас иҟоуп аҩныҵҟатәи алшарақәа.

Ииашаны ахарахәара аҭатәзар ҟалап ари аҭагылазаашьа. Сара ашәахтәқәа реизгаразы егьырҭ ацифрақәа срылацәажәаӡом. Лассы-лассы ашәахтә зыҧҵәақәа шьҭышәхит ҳәа иҳаҽҧнырҳәоит, анаплакқәеи ауааи ирылымшо ашәахтәқәа рықәышәҵеит рҳәоит. Иазгәасҭарц сҭахуп: ашәахтәқәа макьана ишьҭаҳамхӡац, аха ашәахтәқәа рааира арбагақәа шьаҭанкыла рҽырыҧсахит, ахыҧхьаӡаларақәа ирызҳаит. Уи ус шакәу атәы аҳәоит Пицунда иҟоу аҭагылазаашьагьы. Ари асезон анҵәамҭазы акурорт Пицунда аҿаҧхьа иаду ауалқәа зегьы ашәароуп.

Иацу ыҟоуп.